بازی دراز

محل عملیات: غرب سرپل ذهاب
فرماندهي: مشترك
نوع تک: نيمه‌گسترده
سازمان: مشترك
تجهیزات منهدم شده نیروهای عراقی: ۵۴ دستگاه تانک و نفربر، ۳ فروند هواپیما، ۲ فروند هلی‌کوپتر، ۲ دستگاه ادوات مهندسی
غنائم جنگی ایران: ۱۲ دستگاه تانک و نفربر، ۵ دستگاه ادوات مهندسی
تعداد تلفات نیروهای عراقی: ۱۵۰۰ نفر کشته و زخمی، ۷۰۰ نفر اسیر
پیشینه
ارتفاعات سخت‌گذر بازی دراز با قله‌های بلند و شیب‌های تند و بریدگی‌های ممتد از اهمیت ویژه‌ای در منطقه مرزی استان کرمانشاه برخوردار است این ارتفاعات به مثابه عرضه بزرگی درون مثلث قصرشیرین -گیلان‌غرب- سرپل ذهاب واقع شده ‌است و بر منطقه تسلط کامل دارد نیروهای عراقی در روزهای آغازین جنگ از بازی دراز برای دیده‌بانی استفاده می‌کرد اما ویژگی‌های این ارتفاعات موجب شد با فعالیت‌های مهندسی روی آن جاده‌سازی شود و یگان‌های عراق در آن‌جا مستقر شوند و ضمن افزایش سلطه بر قصرشیرین سرپل ذهاب را نیز زیر دید خود بگیرند.
برای گرفتن این امتیاز مهم از نیروهای عراقی پس از سه ماه کار نیروهای شناسایی سپاه پاسداران، قرارگاه مقدم غرب سپاه پاسداران و ارتش نخستین عملیات نیمه‌گسترده را در این منطقه طرح‌ریزی کردند که با نام عملیات بازی دراز در تاریخ ۱۳۶۰/۲/۱ آغاز شد و به مدت ۸ روز طول کشید و طی آن نیروهای ایرانی و عراقی بارها به تک و پاتک متقابل پرداختند. نیروهای عراقی با استفاده از پشتیبانی هوایی یگان‌های خود را حمایت می‌کردند اما رزمندگان ایرانی از جاده و حمایت هوایی کافی و پشتیبانی آتش محروم بودند در نتیجه نتوانستند روی تمام هدف‌ها مستقر شوند، با وجود این، از بین قله‌های منطقه سه قله آن را اشغال و تثبیت کردند و تنها در تثبیت قله ۱۱۵۰ و یکی از قله‌های ۱۱۰۰ ناکام ماندند. در این عملیات هوانیروز ارتش نقش بسزایی ایفا نمود و طی آن خلبان علی‌اکبر شیرودی به شهادت رسید.
نام بازی دراز نامی است پرآوازه كه بسیار از آن شنیده‌ایم. ارتفاعاتی به‌مثابه عارضه بزرگی درون مثلث قصرشیرین ـ گیلان‌غرب و سرپل ذهاب كه بر منطقه تسلط كامل دارد.
دشمن در روزهای آغازین جنگ از بازی دراز برای دیده‌بانی استفاده می‌كرد اما ویژگی این ارتفاعات موجب شد با فعالیت‌های مهندسی روی آن جاده‌سازی شود و یگان‌های عراق در آن‌جا مستقر شوند و ضمن افزایش سلطه بر قصرشیرین سرپل ذهاب را نیز زیر دید خود بگیرند. برای گرفتن این امتیاز مهم از دشمن پس از سه راه كار نیروهای شناسایی سپاه قرارگاه مقدم غرب سپاه و ارتش نخستین عملیات نیمه‌گسترده را در این منطقه طرح‌ریزی كردند كه با نام عملیات بازی دراز در تاریخ 1/ 2 /1360 آغاز شد و به مدت 8 روز طول كشید و طی آن نیروهای خودی و دشمن بارها به تك و پاتك متقابل پرداختند.

شرح عملیات:
جبهه غرب به خاطر طبیعت کوهستانی که دارد اصلاً ماهیت جنگ در آن متفاوت است. در این جبهه(ایلام و کرمانشاه) عراقی‌ها توانستند با تصرف شهرها و ارتفاعات مرزی ایران یک کمربند دفاعی در برابر دشت بی‌دفاع بغداد تشکیل دهند. ارتفاعات بازی دراز در غرب شهر سرپل ذهاب مهم‌ترین ارتفاعی بود که دشمن در جبهه غرب در اختیار داشت زیرا از یک سو بر دشت و شهر سرپل ذهاب و پادگان ابوذر(مهم‌ترین پادگان مرزی در جبهه غرب) و راه‌های ارتباطی آن کاملاً مسلط بود و از سوی دیگر یک مانع طبیعی عالی برای دفاع عراق از شهر های قصرشیرین و خانقین محسوب می‌شد. به همین دلایل بود که نبردهای سختی برای آزادسازی این ارتفاعات درگرفت که عملیات بازی دراز یکی از مهم‌ترین آن‌ها می‌باشد.
در این عملیات که یکی از اولین تجربه‌های بزرگ همکاری مشترک سپاه و ارتش در سایه بی‌اعتمادی روزافزون به شخص بنی‌صدر بود، نیروهای عمل‌کننده از شمال و جنوب دشت ذهاب به ارتفاعات بازی دراز یورش بردند. عکس‌العمل عراق برای حفظ ارتفاعات منجر به یک نبرد شدید چند روزه گردید و عاقبت نیروهای ایران موفق به آزادسازی قله‌های جنوبی ارتفاعات شدند اما قله‌های شمالی هم‌چنان در دست دشمن باقی ماند. ضمن این‌که عدم آزادسازی پخش شمالی بازی دراز باعث شد تا نیروهای ایران برای کاهش تلفات از بخشی از غرب دشت ذهاب عقب‌نشینی کنند.

عمليات غرورآفرين:
اوايل ارديبهشت‌ماه يادگار حماسه و عمليات غرورآفرين(بازي دراز) است و اين عمليات درحالي صورت گرفت كه رژيم بعثي با هجوم همه‌جانبه به سمت كشور و اشغال ارتفاعات مهم و حساس بازي دراز بر شهرستان‌هاي قصرشيرين، گيلان‌غرب و سرپل‌ذهاب تسلط يافته و تمام تحركات اين مناطق را زيرنظر داشت.
بيش از سه ماه طرح و نقشه دلاوران سپاه اسلام در قرارگاه مقدم غرب(نجف اشرف) و جان بركفان ارتش جمهوري اسلامي براي عمليات بازي دراز، از اول ارديبهشت‌ماه به مدت هشت روز در قالب نيمه‌گسترده برگزار شد.
پشتيباني خوب خلبانان جان بركف هوانيروز كرمانشاه و در رأس آن‌ها شهيد علي‌اكبر شيرودي سبب پيروزي رزمندگان دليراسلام شد ولي به علت حجم گسترده پشتيباني هوايي و پشتيباني آتش دشمن دستيابي به دوقله 1150 و 1100متري ميسر نشد.
در اين عمليات غرورآفرين 54 تانك و نفربر دشمن، 3 فروند هواپيما، دو چرخبال و دو دستگاه ادوات مهندسي دشمن منهدم و 12 دستگاه تانك و نفربر و 5 دستگاه ادوات مهندسي آنان به غنيمت گرفته شد.
در عمليات حماسه‌ساز بازي دراز هم‌چنين يك هزار و 500 نفر از لشگر دشمن كشته و زخمي شد و 700 نفر از آنان به اسارت رزمندگان اسلام درآمدند.
اما پايان اين عمليات در روز هشتم ارديبهشت 1360 با شهادت خلبان تيز پرواز هوانيروز كرمانشاه، كبري‌نشين هميشه پيروز شهيد علي‌اكبر(قربان) شيرودي همراه بود و اثبات اين جمله معروف كه مردان بزرگ با شهادت خود زودتر به معبود مي‌رسند.
همه ساله همرزمان شهدا از سراسر كشور در اين ايام با صعود به ارتفاعات بزرگ و معروف بازي دراز و برگزاري مراسم زيارت عاشورا ياد و خاطره رشادت‌هاي همرزمان خود را گرامي مي‌دارند در اين مراسم هم‌چنين ايثارگران، جانبازان، دانشجويان، امدادگران خواهر و برادر، فرماندهان سپاه، ورزشكاران و دانش‌آموزان از شهرستان‌هاي مختلف استان‌هاي كرمانشاه، همدان، تهران، مشهد، و جمعی از جانبازان و رزمندگان شهرستان الیگودرز و ساير نقاط كشور براي گراميداشت ياد و خاطره شهداي بازي دراز و اين عمليات حضور داشتند كه به صورت جمعي به ارتفاعات بازي دراز صعود كردند. در اين صعود سراسري چندين تن از فرماندهان نظامي به بازگويي خاطرات و چگونگي شرح عمليات آزادسازي پرداختند.
شهيد والامقام و عارف به معارف ايثار و شهادت، شهيد دكتر بهشتي، براي بسيجيان و عاشقان چه زيبا بيان كرده است:
عرفان واقعي، خانقاهش در بازي دراز است.