نام عملیات: محمد رسول‌الله(ص)
مکان عملیات: شمال غرب، موقعیت؛ غرب و شمال نوسود
تاریخ عملیات: 12 و 13 دی‌ماه 1360
نوع تک: نیمه‌گسترده
فرماندهی: مشترک سازمان؛ مشترک
استعداد نیروهای درگیر: ایران؛ 6 گردان پیاده، عراق؛ 8 گردان پیاده
هدف عملیات: آزادسازی ارتفاعات مرزی غرب و شمال نوسود
تلفات انسانی عراق: 2691 نفر
چکیده: این عملیات، نخستین حمله بزرگی بود که در آن نیروهای ایرانی از مرز گذشته و در عمق خاک عراق پیشروی کردند و حتی شهرک مرزی طویله را تصرف نمودند اما به‌علت مشکل تدارکات به مواضع اولیه بازگشتند.
عملیات محمد رسول‌الله در تاریخ 12 دی ماه سال 60 در مناطق عملیاتی مریوان، نوسود و پاوه و در ارتفاعات مرزی معروف به«تخت اورامانات» انجام شد.
اهداف عملیات:
انسداد دالان‌های ورودی عناصر ضدانقلاب، پاکسازی و تأمین امنیت شهرهای مرزی در منطقه اورامانات، تصرف چندین ارتفاع و روستای منطقه و تصرف شهر طویله عراق از اهداف این عملیات بود.
موقعیت منطقه:
منطقه عملیاتی میان سه شهر مریوان، نوسود و پاوه محصور و در ارتفاعات مرزی معروف به"تخت اورامانات" واقع است.
طرح عملیات:
رزمندگان می‌بایست از دو محور مریوان و پاوه وارد عمل شده و با آزادسازی بخشی از ارتفاعات منطقه - در محدوده بین نوسود و مریوان - و نیز انهدام دشمن، شهر طویله عراق و چند روستا را به تصرف درآورند. محور مریوان - به فرماندهی حاج احمد متوسلیان - مأموریت داشت تا ضمن آزادسازی ارتفاعات شنگادور، توالی(پنج قله)، دره تاریک، جانبازان و ملقه پشقله، شهر طویله را تصرف و تأمین کند.
محور پاوه - به فرماندهی حاج‌محمد‌ابراهیم همت - نیز مأموریت پاکسازی شهر نوسود، ارتفاعات کل هرات، سرنی، شوشمی و تعدادی از روستاهای منطقه از وجود دشمن(عناصر ضدانقلاب و نیروهای عراقی) و ورود به شهر طویله را برعهده داشت.
لازم به ذکر است دو محور فوق از محورهای فرعی برای تأمین اهداف خود بهره می‌گرفتند. محورهای فرعی به تناسب نیروهای ادغامی، فرماندهی متغیر داشتند. در طرح چنین پیش‌بینی شده بود که با اعزام چندین گروه عملیاتی به عمق عراق، عقبه‌های دشمن نیز – همزمان با عملیات اصلی - مورد تعرض قرار گیرد.
شرح عملیات:
درتاریخ 12 دی‌ماه سال 60، رزمندگان خودی پس از اقامه نماز مغرب و عشا به طرف اهداف تعیین شده حرکت کردند و پس از چندین ساعت کوهپیمایی، عملیات در بامداد روز بعد با رمز مبارک "لااله‌الا‌الله، محمد رسول‌الله" آغاز شد.
در محور پاوه، نیروهایی که از معبر "وزلی" وارد عمل شده بودند در حین عبور از کنار شهر نوسود - جهت عزیمت به ارتفاع سرنی - با عناصر ضدانقلاب درگیر شدند و در نتیجه تعدادی از ضدانقلابیون کشته و تعدادی نیز اسیر شدند. در ادامه، اگرچه این نیروها به رغم هوشیاری دشمن توانستند هدف خود را تأمین کنند، لیکن فشارهای دشمن موجب شد ارتفاع مذکور چندین بار دست به دست شود. نیروهای محور ملقه پشقله و جانبازان نیز موفق شدند هدف خود را به سرعت تصرف کنند و وارد شهر طویله عراق شوند.
در این میان، عدم سقوط ارتفاع "کل هرات" و حضور دشمن روی آن موجب شد تا به رغم موفقیت نیروهای خودی در طرفین این قله مشکلات جدی در تأمین و تدارک نیروهای خودی ایجاد شود.
کمبود نیرو نیز از جمله مشکلات دیگر عملیات بود که امکان ادامه آن را دچار مشکل مضاعفی کرده بود. به‌همین‌خاطر در بعدازظهر نخستین روز عملیات دستور داده شد نیروها به مواضع قبلی بازگردند.
در محور مریوان، نیروهای خودی قبل از رسیدن به پای اهداف با تیراندازی و درگیری دشمن مواجه شدند. در معبر شنگادور اگرچه چهار قله از پنج قله این ارتفاع به تصرف درآمد، لیکن دشمن با استقرار روی قله پنجم تدارک و پشتیبانی نیروهای خودی را مختل کرده بود.
نیروهای معبر"دره تاریک" نیز که با درگیری زودهنگام مواجه شده بودند، به دلیل تسلط و در نتیجه دید و تیر دشمن زمین‌گیر شدند. در ادامه، دشمن با به‌کارگیری نیروهای احتیاط منطقه از جمله انتقال سه گردان از پنجوین و با استفاده از نیروهای گارد ریاست‌جمهوری پاتک خود را از بعدازظهر روز اول عملیات آغاز کرد.
اگرچه دشمن در این پاتک‌ها متحمل خسارات سنگینی شد لیکن کمبود توان خودی و عدم جایگزین شدن نیروهای تازه نفس ادامه عملیات را غیرممکن ساخته بود. لذا حدود ساعت 16 دستور عقب‌نشینی صادر شد.
نتایج:
در این عملیات که به صورت منطقه‌ای هدایت شد و از فرماندهی مرکزی بی‌بهره بود، تلفات و ضایعات زیر بر دشمن وارد شد:
تلفات:
حدود 1000 کشته، حدود 4500 مجروح و 191 نفر اسیر خسارات دشمن بعثی در این عملیات بود.
انهدام تجهیزات:
15 قبضه توپخانه، شش قبضه خمپاره‌انداز، یک قبضه توپ 106 میلیمتری و چهار دستگاه تانک و چندین دستگاه خودرو سنگین خسارات وارده به دشمن عراقی را شامل می‌شد.