نام عملیات: قادر(سه مرحله پیوسته)
زمان عملیات: 24 تیر 1364
مدت عملیات: 2 ماه
رمز عملیات: یا صاحبالزمان
مکان عملیات: غرب شهر اشنویه ایران ـ شمالیترین نقطه از خط جنگ
ارگان عملکننده: نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی
تلفات دشمن: 1020(کشته، اسیر، زخمی)
اهداف عملیات: آزادسازی بلندیهای منطقه معروف به کلاشین
عملیات قادر با رمز یا صاحبالزمان(عج) در محور سیدکان-چومان مصطفی به صورت گسترده در تاریخ ۲۴/۴/۱۳۶۴ به فرماندهی ارتش انجام شد.
عملیات«قادر» در 24 تیر ماه 1364 نخستین عملیات مستقل ارتش پس از عملیات بدر بود و سرهنگ«علی صیادشیرازی» فرماندهی آن را برعهده داشت. در این عملیات یگانهایی از سپاه و ارتش حضور داشتند.
این عملیات دو ماهه طی سه مرحله و با نامهای قادر 1، 2 و 3 اجرا شد و هدف از انجام آن در غرب، تسلط بر شهر«سیدکان» استان«اربیل» عراق و آزادسازی بلندیهای منطقه بود.
رزمندگان ایرانی در ساعت 2 بامداد با رمز«یا صاحب الزمان(عج)» خطوط پدافندی دشمن را شکافته و از غرب شهر«اشنویه» ایران به سوی بلندیهای«کلاشین» عراق پیشروی کردند. در هر یک از مراحل این عملیات هدفهایی تأمین شد، اما عواملی همچون پاتکهای سنگین دشمن سبب گردید تا سرانجام این عملیات در تاریخ 18 شهریور ماه 1364 با عدم موفقیت کامل روبرو گردد و تنها به انهدام نیروها و ماشین جنگی دشمن اکتفا شود. سرهنگ«حسن آبشناسان» فرمانده تیپ 23 نوهد نیروهای تکاور ارتش در روند این عملیات به شهادت رسید.
نتیجه این عملیات پیوسته، آزادسازی بلندیهای«سر سپندار»، «کلازرده» و«بربرزیندوست»، آسیب 3 گردان پیاده کماندویی از سپاه پنجم عراق و کشته و زخمی شدن و اسارت 1020 تن از نیروهای دشمن بود.
مرور كوتاهي بر عمليات:
عمليات بدر آخرين عمليات مشترک سپاه و ارتش بود و از آن پس اين دو سازمان هر کدام بهطور مستقيم طرحريزي و اجراي عمليات ميکردند. البته تدبير جديد مانع از آن نبود که هرکدام از اين دو سازمان در اجرا از يکديگر کمک نگيرند. همچنان سپاه ازتوپخانه، هوانيروز، و نيروي هوايي ارتش کمک ميگرفت، ارتش نيز از يگانهاي مانوري سپاه بهره ميجست. اولين عمليات مستقل ارتش بعد از عمليات بدر، عمليات قادر بود که با فرماندهي سپهبد شهيدعلي صيادشيرازي و يگانهاي ارتش و سپاه در منطقه اشنويه، منطقه عملياتي اربيل و سيدکان عراق، طرحريزي شده بود و اين بار در تاريخ 24/4/66 با رمز مبارک«يا صاحب الزمان(عج)» در ساعت 2 بامداد و با اهداف تصرف ارتفاعات مهم و حساس منطقه، قطع خطوط ارتباطي و تدارکاتي ضدانقلاب داخلي، انهدام نيروهاي دشمن، آزادسازي بخشي ازخاک عراق، نزديک شدن به راههاي اصلي و خطوط مواصلاتي دشمن در منطقه آغاز شد و اين عمليات در دو ماه و در 3 مرحله باعناوين قادر 1 ، 2 و 3 انجام گرفت. اگرچه قواي خودي موفق شدند در هر يک از مراحل اين عمليات هدفهايي را تأمين کنند، ليکن عواملي از جمله پاتکهاي دشمن موجب شد تا عمليات با عدمموفقيت مواجه شود و به انهدام دشمن اکتفا گردد. در اين عمليات چندين لشکر از جمله لشکر قدس گيلان با دو گردان زرهي و يک گردان ادوات شرکت فعال داشته و اين عمليات در تاريخ 18 شهريور 64 با اهداف بسيار خوبي به پايان رسيد.
گردانهای عملكننده: گردان کمیل، گردان میثم، گردان ادوات(جندالله)
نتايج عمليات:
مناطق آزاد شده چندين ارتفاع منطقه از جمله حصار دوست يگانهاي منهدم شده دشمن3 گردان پياده و کماندويي از سپاه پنجم تعداد کشته و زخمي دشمن1500 نفر تعداد اسرا20 نفر تجهيزات منهدم شده دشمن سه فروند هواپيما چهار دستگاه تانک سه قبضه توپ شست و هفت دستگاه خودرو به همراه تعدادي از پايگاهها و زاغههاي مهمات غنايم تعداي تانک و نفربر و خودرو سنگين و سبک.
خروج جبهههای جنگ از ركود:
عمليات آفندي قادر در شمالغربيترين خطوط مرزي كشور ايران با حضور چشمگير نيروهاي مردمي انجام شد و ضربه سنگيني را به دشمن بعثي وارد كرد.
عمليات قادر در حالي طرحريزي و اجرا شد كه ركود قابلتوجهي جبهههاي جنگ را فراگرفته بود. عمليات بدر كه در ابتدا موفق بود ولي به دليل به كارگيري وسيع سلاح شيميايي توسط عراق، اهداف تصرفي تثبيت نگرديد،آخرين عمليات گسترده نيروهاي اسلام در مقابل عراق قبل از عمليات قادر بود.
براساس تصميمات فرماندهي كل، نيروهاي ايراني براي حفظ روحيه آفندي و جلوگيري از رخوت و سستي يگانها و پرهيز از تلفات سنگين ناشي از عملياتهايي كه به دلايلي به موقعيت منجر نميگرديد هر يگان تا رده تيپ موظف شد با اجراي گشتيهاي رزمي به استعداد گردان و گروهها آرامش را از دشمن سلب نموده و راهي براي انجام يك عمليات گسترده باز نمايد.
در اين ميان تنها منطقهاي كه ميتوانست با توجه به وضعيت آب و هوا عمليات گستردهاي در آن انجام گيرد شمال غربيترين خطوط مرزي كشورمان بود كه در صورت موفقيت اهداف قابلتوجهي را تأمين مينمود.
مهمترين اين اهداف عبارت بودند از:
-تصرف ارتفاعات مهم و حساس منطقه
-قطع خطوط ارتباطي و تداركاتي ضدانقلاب داخلي
-انهدام نيروهاي دشمن
-آزادسازي بخشي از خاك عراق
-افزايش كارآيي يگانهاي خودي
-نزديك شدن به راههاي اصلي و خطوط مواصلاتي دشمن
-ضعيف شدن دشمن و بهدست آوردن ابتكار عمل
در اين عمليات به سبب موقعيت جغرافيايي منطقه عملياتي قادر، رزمندگان نميتوانستند پيشروي كنند و ساخت جاده در آن منطقه كوهستاني به آساني امكانپذير نبود. پيش از اينكه نيروهاي رزمي به قلههاي مرتفع اين ارتفاعات دست پيدا كنند نيروهاي جهاد سازندگي موفق شدند تمام كارهاي ساخت جاده را انجام دهند. جهاد سازندگي شش گردان را از نيروهاي مهندسي- رزمي خود شامل ستاد پشتيباني جنگ جهاد سازندگي استان فارس، دامغان، سمنان، خراسان، آذربايجان غربي و همدان به كار گرفت.
اين گردانها همگي مسوؤليت مهندسي و پشتيباني از نيروي عملياتي را برعهده داشتند.
مرحله اول عمليات قادر از تاريخ 23 تيرماه سال 1364 با هدايت و كنترل قرارگاه مشترك ارتش و سپاه(قرارگاه حمزه سيدالشهداء) و فرماندهي سپهبد شهيدعلي صيادشيرازي در منطقه عمومي سيركان با رمز يا صاحبالزمان(عج) آغاز گرديد و در تاريخ 8 مرداد ماه بعد از 17 روز تلاش به پايان رسيد. دستيابي به پايگاههاي منطقهاي و تصرف ارتفاعات باشكين، سرسپندار، بربزين روستا و حصاردوست، تصرف بخشي از خاك عراق و نزديك شدن به آماد راههاي اصلي و خطوط مواصلاتي دشمن كه به دليل پاتكهاي سنگين مواضع تصرفي تثبيت نگرديد از نتايج اين عمليات بود.
تعداد 1250 نفر در اين عمليات از دشمن كشته و و زخمي شده و 20 نفر نيز به اسارت درآمدند.
3 فروند هواپيما، 4 دستگاه تانك، سه عراده توپ و 67 دستگاه خودرو به همراه تعدادي از پايگاهها و زاغههاي مهمات از جمله ضايعات انهدامي دشمن بعثي ميباشد.