نام عملیات: نصر 8(نفوذی-انهدامی)
زمان عملیات: 29 آبان 1366
مکان عملیات: قله گرده رش در غرب شهر ماووت عراق- محور شمالی جنگ
رمز عملیات: یا محمدبن عبدالله، ادرکنی
ارگان عملکننده: رزمندگان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
تلفات دشمن: 2200(کشته، اسیر، زخمی)
اهداف عملیات: گسترش وضعیت جبهه خودی و قله مهم و کاربردی گرده رش و نفوذ به قلب دشمن
در تداوم سلسله عملیاتی که در جبهه شمالغرب انجام شد، ضرورت اجرای عملیات بهمنظور فراهمسازی عملیات بزرگ و گسترده در این جبهه بیش از پیش احساس میشد. به همین دلیل بهرغم دشواریهای موجود، عملیات نصر 8 از سوی سپاه پاسداران طراحی شد.
اهداف عملیات:
تصرف ارتفاع گرده رش و در نتیجه تسلط بر بخشی از رودخانه قلعه چولان و تسهیل عبور نیروها.
منطقه عملیات:
منطقه عملیاتی در شمال سلیمانیه واقع و توسط ارتفاعات بلند گرده رش، گوجار، قمیش، دولبشک، الاغلو، ویولان، گرده شیلان و نیز دشت هرمدان و تپههای جنگاوی احاطه شده است. در این میان، ارتفاع گرده رش از اهمیت بیشتری نسبت به سایر ارتفاعات برخوردار است؛ چرا که برای ورود به منطقه غرب رودخانه قلعه چولان و انجام عملیاتهای بعدی میبایست این ارتفاع تصرف میشد.
از جمله ویژگیهای این منطقه نیز میتوان از کوهستانی بودن، محدودیت عقبه، نبود جاده-بهطور خاص در مورد ارتفاع گرده رش- و سرما نام برد.
استعداد دشمن:
مسئولیت منطقه عملیاتی برعهده سپاه یک ارتش عراق بود که با لشگر 44 پیاده از این منطقه-بهویژه ارتفاع گرده رش- دفاع میکرد. تعدادی گردان خفیفه و گروههایی از نیروهای جاش(کردهای محلی) نیز در مناطقی همچون ارتفاع گوجار، ویسی و الاغلو استقرار داشته و تحتامر این لشگر از مناطق مذکور حفاظت میکردند. تنها نیروی احتیاط لشگر 44 در آغاز عملیات، گردان کماندویی آن بود و حتی سپاه یکم نیز که پدافند منطقه دربندیخان-شاخ مامند را با چهار لشگر برعهده داشت، فقط توانست تیپ 77 پیاده و یک گردان کماندویی را جهت پاتک به منطقه اعزام کند. در مجموع، یگانهایی که تحتامر لشگر 44، قبل و حین عملیات در منطقه حضور یافتند، به قرار ذیل میباشد:
- تیپهای 39، 74، 77، 83 و 603 پیاده.
- گردان کماندویی تابع سپاه یکم و گردان کماندویی تابع لشگر 44 پیاده.
- گردان تانک ابن حارث تابع لشگر 27 پیاده.
- گردانهای 53 و 69 توپخانه.
قوای خودی:
نیروهای عملیات براساس استعدادی برابر با 11 گردان پیاده به شکلیک قرارگاه ثابت و یک قرارگاه احتیاط سازماندهی شدند.
قرارگاه نجف اشرف هدایت نیروهای زیر را بهعهده داشت:
لشگر 11 امیرالمؤمنین(ع)، لشگر 21 امام رضا(ع)، لشگر 57 اباالفضل(ع)، لشگر 155 ویژه شهدا، تیپ مستقل 12 قائم(عج)
همچنین، لشگرهای 7 ولیعصر(عج)، 52 قدس و تیپهای مستقل 35 امام حسن(ع) و مسلمبن عقیل بهعنوان احتیاط قرارگاه درنظر گرفته شدند.
طرح عملیات:
مانور عملیات برای تصرف ارتفاع گرده رش به شرح زیر طراحی گردید:
- تصرف نیمه جنوبی ارتفاع 1418(قله دوم) توسط لشگر 21.
- تصرف نیمه غربی ارتفاع 1426(قله اول) توسط لشگر 11.
- تصرف نیمه شمالی ارتفاع 1418(قله سوم) توسط لشگر 57.
- تصرف نیمه شرقی ارتفاع 1426(قله اول) توسط تیپ 12.
- تصرف ارتفاعات 1317 و 1348(قله چهارم) توسط لشگر 155 ویژه.
همچنین، در صورت فراهم شدن شرایط مشاعه، یگانهای احتیاط برای تصرف ارتفاع ویولان و دشت هرمدان وارد عمل می شدند.
ضمناً، نیروهای اتحاد میهنی کردستان عراق میبایست روی ارتفاع ویولان و شمال آن وارد عمل شود تا ضمن تجزیه توان دشمن، راه ورودی قرارگاه رمضان به داخل خاک عراق بیشتر تأمین گردد.
شرح عملیات:
نیروها با حرکت از محورهای مختلف پس از 5 الی 8 ساعت راهپیمایی، در نزدیکی مواضع دشمن استقرار یافته و به انتظار فرمان آغاز عملیات نشستند. سرانجام عملیات در ساعت 01:16 بامداد 1366/8/29 با رمز مبارک یا محمدبن عبدالله، ادرکنی آغاز شد و یگانهای عملیاتی بهطور هماهنگ و همزمان به مواضع دشمن یورش بردند و پس از یک ساعت موفق شدند قلل 1424، 1426(قله اول)، 1418(قله دوم) و 1391(قله سوم) و قرارگاه تاکتیکی تیپ 39 را تصرف کنند. از ساعت 5 صبح، دشمن با بهکارگیری عناصر باقیمانده از تیپ 39 پاتک کرده و توانست یکی از یگانهای خودی را حدود 300 متر عقب براند.
با روشن شدن آسمان، پاتک دوم عراق نیز شروع شد که با مقاومت قوای خودی سرکوب گردید. پس از آن، هیچ تحرک مؤثر و مهمی از دشمن در طول روز اول مشاهده نشد.
در شب دوم، نیروهای خودی مجدداً وارد عمل شده و سه قله دیگر گرده رش را تصرف کرده و در نهایت موفق شدند بهطورکامل این ارتفاع را در اختیار بگیرند.
دشمن که ارتفاع گرده رش را از دست داده بود، از روز سوم عملیات شروع به پاتک برای بازپسگیری این ارتفاع کرد که هر یک از آنها با مقاومت طرف مقابل خنثی شد.
از تاریخ 1366/9/2 نیروهای اتحاد میهنی کردستان عراق روی ارتفاع ویولان وارد عمل شد. این اقدام موجب شد دشمن توجه خود را به آن محور معطوف نماید و پس از دو روز درگیری آنها را به عقب براند.
نتیجه عملیات:
- تصرف ارتفاع گرده رش
- کشته و زخمی شدن حدود 300 تن از نیروهای دشمن
- به اسارت درآمدن 200 تن از نیروهای دشمن